Door Fieke van de Looij en Sara Boughroud
Je hebt misschien weleens een contract getekend, een erfenis aanvaard of een andere belangrijke beslissing genomen, maar dat had je (achteraf) eigenlijk niet willen doen. In sommige gevallen kun je er dan nog vanaf. Dat is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van een zogenaamd ‘wilsgebrek’. We zullen in deze blogpost uitleggen wat wilsgebreken zijn en hoe ze je rechten en verplichtingen beïnvloeden.
Wat zijn wilsgebreken?
Bij een wilsgebrek is er sprake van overeenstemmende wilsverklaringen, maar is de wil op een gebrekkige wijze gevormd. In het recht wordt van een persoon verwacht dat diegene bewust en vrijwillig een beslissing maakt, bijvoorbeeld bij het ondertekenen van een contract of het opstellen van een testament. Als er sprake is van een wilsgebrek, betekent dit dat die beslissing niet op een bewuste en vrijwillige manier is genomen. Er zijn vier verschillende wilsgebreken, die we nu zullen langslopen.
Dwaling
Dwaling ontstaat wanneer iemand een beslissing neemt op basis van een onjuiste voorstelling van zaken die essentieel zijn voor het aangaan van de overeenkomst. Stel dat je een huis koopt, maar een verkeerde voorstelling hebt over de staat van het pand. Hierdoor koop je iets wat niet aan je verwachtingen voldoet. Als de persoon met wie je de overeenkomst bent aangegaan, ook nog wist of had moeten weten dat de dwaling bestond, kan de overeenkomst worden vernietigd.
Bedrog
Bij bedrog word je bewust misleid. Dit kan bijvoorbeeld het opzettelijk verstrekken van valse informatie zijn of het opzettelijk verzwijgen van belangrijke feiten om je te beïnvloeden. Denk aan het ondertekenen van een contract dat je ten onrechte wordt voorgesteld als een ander document. In zo’n geval kan er sprake zijn van bedrog.
Bedreiging
Bedreiging houdt in dat iemand onder druk wordt gezet om een rechtshandeling te verrichten, bijvoorbeeld door middel van intimidatie of dreigementen. Een overeenkomst die onder zulke omstandigheden tot stand komt, is niet gebaseerd op een vrije wil en kan daarom ongeldig zijn.
Misbruik van omstandigheden
Bij misbruik van omstandigheden maakt iemand gebruik van jouw kwetsbare positie om je tot een rechtshandeling te bewegen. Dit kan gebeuren wanneer iemand profiteert van een noodsituatie, afhankelijkheid, onervarenheid of een abnormale geestestoestand. Een voorbeeld hiervan is wanneer je door financiële problemen wordt gedwongen om een nadelig contract te ondertekenen.
Gevolgen van wilsgebreken
Wanneer er een rechtsgeldige overeenkomst tot stand is gekomen, maar later blijkt dat de wil niet op een goede manier is gevormd, kan die overeenkomst vernietigbaar zijn. Dit betekent dat de overeenkomst ongeldig kan worden verklaard, maar alleen als je hier actief een beroep op doet. Als je geen actie onderneemt, blijft de overeenkomst geldig.
Het is belangrijk om te weten dat de mogelijkheid om een overeenkomst te vernietigen afhankelijk is van de specifieke omstandigheden van het geval. Bijvoorbeeld, bij bedrog moet jij, de benadeelde partij, binnen een redelijke termijn reageren om de overeenkomst ongeldig te verklaren. Reageer je te laat, dan kan het zijn dat de mogelijkheid om de overeenkomst te vernietigen vervalt.
Daarnaast is volledige bescherming niet altijd gegarandeerd. Als een wilsgebrek pas veel later wordt ontdekt, kan het in sommige gevallen zo zijn dat de benadeelde partij toch aan de overeenkomst gebonden blijft. Dit hangt af van de situatie, zoals de mate waarin de andere partij erop mocht vertrouwen dat de overeenkomst geldig was.
Hoe voorkom je een wilsgebrek?
De beste manier om wilsgebreken te voorkomen, is door altijd goed na te denken over je beslissingen en je goed te laten informeren. Twijfel je ergens over, bijvoorbeeld bij het ondertekenen van een contract of een ander juridisch document? Aarzel dan niet om juridisch advies in te winnen. Door eerst een professional in te schakelen, kan je mogelijke problemen achteraf voorkomen en met een gerust hart de juiste beslissing nemen.
Wat te doen als je denkt dat er sprake is van een wilsgebrek?
Als je denkt dat je in een situatie zit waar er sprake is van een wilsgebrek, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Neem contact op met een juridisch adviseur of een rechtswinkel voor deskundig advies. Verzamel ondertussen zoveel mogelijk bewijs om je zaak te onderbouwen, zoals e-mails, getuigenverklaringen of andere belangrijke documenten. Een juridisch adviseur kan je begeleiden bij het beoordelen van de situatie en adviseren over de juiste vervolgstappen, zoals het vernietigen van de overeenkomst of het zoeken naar een andere oplossing.
Wij kunnen je helpen
Wilsgebreken kunnen een grote invloed hebben op de geldigheid van bepaalde beslissingen. Beslissingen die onder bedreiging, bedrog, dwaling of misbruik van omstandigheden tot stand zijn gekomen, zijn in sommige gevallen niet bindend. Heb je te maken met een wilsgebrek of wil je graag meer weten over je rechten? Rechtswinkel Best helpt je graag met gratis juridisch advies. Je kunt zonder afspraak binnenlopen tijdens ons wekelijkse spreekuur op zaterdag van 10.30 tot 12.00 uur. Toch liever zeker zijn van een plekje? Plan dan een afspraak in via onze website. Voor meer informatie, kijk op rechtswinkelbest.nl.